مهندس فرزاد گلشني نماينده مجري طرح سد و آبياري و زهكشي رودبال:
با اجراي طرح سد و آبياري و زهكشي رودبال بحران ناشي از خشكسالي هاي پي در پي تا حدودي مهار خواهد شد.
در برنامه بازديد خبرنگاران از فعاليت هاي صورت گرفته در راستاي اجراي طرح شبكه آبياري و زهكشي رودبال، مهندس فرزاد گلشني نماينده مجري اين طرح حائز اهميت در توضيحاتي به نمايندگان رسانه هاي گروهي، شهرستان داراب را يكي از مناطق پرآب و سرشار از چشمه هاي فراوان استان فارس معرفي كرد كه طي دهه هاي گذشته با كابوس خشكسالي كاملاً بيگانه بود.
وي گفت: به رغم اين شرايط مطلوب، متاسفانه طي يكي دو دهه اخير به علت استفاده بي رويه از منابع آب زيرزميني، اين شهرستان به يكي از نقاط بسيار كم آب تبديل شد و در شرايط بحراني قرار گرفت.
مهندس گلشني اضافه كرد: به علت همين وضع، وزارت نيرو براي مقابله با اين بحران، استفاده از منابع آب سطحي را مدنظر قرار داد و سعي نمود با استفاده از تنها منبع آب سطحي منطقه كه رودخانه رودبال است بتواند مشكل را تا حدودي حل نمايد.
در اجراي اين سياست، مطالعات اوليه احداث سد و شبكه آبياري و زهكشي رودبال از سال 71 آغاز و در سال 79 مطالعات مزبور به پايان رسيد.
گفتني است كه مجموعه سد و شبكه آبياري و زهكشي رودبال از چندين پروژه تشكيل شده و اولين پروژه احداث سد رودبال بود كه از سال 82 اجراي آن شروع گرديد و شركت نيمرخ به عنوان پيمانكار و مهندسان مشاور آب نيرو به عنوان مشار طرح، فعاليت خود را آغاز نمودند.
نماينده مجري طرح شبكه آبياري و زهكشي رودبال در ادامه به تشريح مشخصات سد رودبال پرداخت و آن را يك سد خاكي سنگريزه اي با هسته رسي مايل با طول تاج 485 متر و عرض 10 متر معرفي كرد و گفت: ارتفاع اين سد از بستررودخانه 71 متر و با احتساب پي 82 متر كل ارتفاع خاكريزهايي است كه منظور شده است. همچنين عرض قاعده در بزرگترين مقطع 330 متر و حجم مخزن سد در تراز حداكثر 95 و تراز نرمال 82 ميليون متر مكعب مي باشد. ضمناً حجم تنظيم شده سد رودبال 104 ميليون متر مكعب است.
اين مقام مسئول در شركت آب منطقه اي فارس تصريح كرد: گرچه بر اساس مطالعات، سد رودبال يك سد كشاورزي محسوب مي شد ولي با وخامت اوضاع منابع آب زيرسطحي در منطقه كه روستائيان و شهرستانهاي منطقه را از طريق سد رودبال تامين كند. لذا قسمتي از آب تنظيم شده اين سد به تامين قسمتي از آب شرب شهرستانهاي منطقه اختصاص يافت و به دنبال سفرهاي هيات دولت به استان فارس، مصوب گرديد كه آب مراكز صنعتي از جمله كارخانه هاي پتروشيمي در حال احداث نيز از طريق همين سد تامين شود.
وي در ادامه گزارش خود از احداث نيروگاه برقابي سد رودبال با توان 5/7 مگاوات و توليد سامانه 7/9 گيگاوات برق خبر داد و يكي ديگر از اهداف طرح را بهبود سطح زيركشت حدود 5 هزار و 300 هكتار از اراضي دشت مركزي داراب عنوان كرد و در اين زمينه خاطر نشان نمود: يكي از اهداف و سياست هاي مورد نظر وزارت نيرو پس از بروز خشكسالي ها، كاهش بهره برداري از منابع آب زيرزميني دشت داراب بود با اين هدف كه احتياجات مردم از طريق مصرف منابع آب سطحي تا حدودي برطرف شود و به همين دليل مي توان گفت كه در اين منطقه توسعه سطح زيركشت مدنظر نبوده و هدف بهبود سطح زيركشت است تا در جهت احياي كشاورزي از طريق استفاده از آبهاي سطحي بتوانيم كشاورزي منطقه با كه رو به اضمحلال بود در جهت بهبودي قرار ديهم. در همين زمينه سعي خواهد شد قسمتي از چاههاي آب را از مدار خارج تا به احياي منابع زيرزميني كمك نمائيم.
مهندس گلشني در رابطه با كارهايي كه تا كنون انجام شده به احداث سرريز سد رودبال اشاره كرد و گفت: در حال حاضر حدود 1500 متر مكعب از بتن ريزي اين سرريز باقي مانده است. از سوي ديگر خاكريزي هاي بدنه سد به پايان رسيده و تنها آسفالت و زيرسازي هاي تاج سد و كارهاي پراكنده ديگري باقي است. با اين اوصاف بايد گفت پيشرفت پروژه و تاسيسات وابسته به آن از جمله بدنه، سرريز، مجموعه هاي آبگيري و در واقع آنچه موارد بهره برداري اوليه محسوب مي شوند را در حد 96 درصد به پيش برده ايم و با احتساب جاده جايگزين و نيروگاه برقابي كه در حقيقت پروژه هاي جنبي طرح مي باشند مي توان به 85 درصد پيشرفت فيزيكي پروژه اشاره كرد.
وي اعلام كرد: سد رودبال در اواخر سال جاري و در فصل آبي با حضور مقامات، آبگيري خواهد شد و پس از برطرف كردن كمبودها در سال آينده مورد بهره برداري قرار خواهد گرفت.
مهندس گلشني، اشتغال به وجود آمده در زمان احداث سد رودبال را به طور ميانگين 500 نفر و در زمان بهره برداري از كليه اجزاي طرح حدود ده هزار نفر برآورد كرد.
وي متذكر شد كه تا كنون حدود 73 ميليارد تومان در ساخت سد رودبال هزينه شده است و حدود 25 ميليارد تومان ديگر نيز مورد نياز است.
مهندس گلشني در ادامه به توضيحاتي در مورد سدخسويه كه از زيرمجموعه هاي طرح سد و شبكه آبياري و زهكشي رودبال محسوب مي شود پرداخت و اظهار داشت: اين سد در كيلومتر 25 جاده داراب- زرين دشت احداث شده است.
سد خسويه از نوع بتني RCC با طول 160 متر و ارتفاع 11 متر و با حجم مخزني در حد 5/14 ميليون متر مكعب و با طول 160 متر طول تاج و با سطح درياچه اي معادل 8 كيلومتر مربع در سال 81 عمليات اجرايي خود را آغاز كرد و در سال 87 عمليات احداثش به پايان رسيد و هم اكنون در دست بهره برداري قرار دارد.
كانال انتقال آب اين سد 2/18 كيلومتر است كه يك كيلومتر آن لوله بتني و ادامه آن در قالب كانال ايجاد گرديده و اين كانال انتقال آب هم اينك در حال بهره برداري است.
وي يادآور شد كه سد خسويه همزمان به عنوان يك سد انحرافي و مخزني عمل مي كند، به عبارت ديگر سد خسويه يك سد مخزني با حجمي معادل 5/14 ميليون متر مكعب است كه در عين حال وظايف يك سد انحرافي را نيز به عهده دارد.
وي سپس به توضيح در مورد چگونگي احداث و مشخصات سد گوزون كه سومين پروژه در مجموعه طرح سد و شبكه آبياري و زهكشي رودبال محسوب مي شود، پرداخت و گفت: سد گوزون در فاصله 12 كيلومتري پائين دست سد رودبال به سمت داراب هم اكنون در دست احداث است. مهندس گلشني اضافه كرد: عمليات احداث اين سد از سال 88 آغاز شد.
اين سد يك سد تنظيمي است. گفتني است سدهاي تنظيمي معمولاض در پائين دست سدهاي مخزني كه داراي اهداف توليد نيروي برقابي هستند احداث مي شوند. در اين صورت نيروگاه ياد شده مي تواند برق مورد نياز در ساعات اوج مصرف را تامين كند.
قابل ذكر است معمولاً سدهاي تنظيمي حجم زيادي ندارد كما اينكه سد گوزون حجمي معادل 450 هزار متر مكعب را داراست. طول تاج سد گوزون 280 متر و از دو قسمت خاكي و يك قسمت بتني تشكيل شده و آبگيري را در دو طرف انجام مي دهد و در صورت تامين بودجه هاي لازم، احداث آن تا پايان سال جاري عملي است.
وي در پايان گزارش خود به آخرين پروژه مربوط به مجموعه طرح سد و شبكه آبياري و زهكشي رودبال يعني شبكه آبياري و زهكشي دشت داراب اشاره كرد و گفت: وسعت اين شبكه 5300 هكتار است و در جايي واقع شده كه بتوانيم فشار را از آب زيرزميني برداشته و آب جاري را جايگزين آن كنيم و به اين ترتيب منابع زيرزميني را احيا نمائيم.
اين شبكه از يك خط لوله اصلي و يك خط لوله فرعي تشكيل شده است. خط لوله اصلي به طول 14 كيلومتر و ابتداي آن سد گوزون و انتهاي آن دشت داراب است و خط لوله فرعي نيز 31 كيلومتر طول دارد و به اين ترتيب ما در اين شبكه 45 كيلومتر خط لوله دشت فشار را در دست اجرا خواهيم داشت.
به اين ترتيب در سال 91 در صورت تامين اعتبار، عمليات اجرايي خط لوله آغاز خواهد شد.
