مهندس محمدرضا خاندشتي مدير طرحهاي استاني شركت آب منطقه اي فارس:
با احداث سد تاخيري كنترل سيلاب سعادت شهر در مقابل خسارت ناشي از سيل مصون مي ماند.
سد تأخيري كنترل سيلاب سعادت شهر در مجموع با 75 درصد پيشرفت فيزيكي به تدريج مراحل پاياني احداث خود را پشت سر مي گذارد و با بهره برداري از اين سد كه بالادست آن حوضه آبريز سرپنيران قرار دارد سعادت شهر در برابر خطرات و خسارات ناشي از سيلاب ايمن خواهد شد.
مدير طرح هاي استاني شركت سهامي آب منطقه اي فارس و نماينده مجري اين طرح بسيار مهم در جريان بازديد خبرنگاران از اجراي عمليات پروژه سد تأخيري سعادت شهر، در گزارشي با بيان مطالب فوق با اشاره به اين نكته كه حوزه آبريز سرپنيران سابقه تاريخي سيلاب هاي مخرب و خسارت باري را به همراه دارد، به يادآوري وقوع سيلاب آذر ماه سال 65 اشاره كرد كه در اثر اين سيلاب ويرانگر، علاوه بر قطع شدن طولاني محور مواصلاتي شيراز به مركز و شمال كشور، تني چند از هم استاني هايمان نيز جان خود را در مواجهه با سيل از دست دادند و سيلاب هاي مكرر، بعد از آن تاريخ نيز ادامه داشت و هر ساله با دستاوردي از تخريب ها و به جا گذاشتن خسارت هاي بسيار همه را دستخوش نگراني نموده است.
مهندس محمدرضا خاندشتي در ادامه اين مطالب تصريح كرد: حوادث ناشي از سيلاب كه خطر بزرگي براي مردم و همچنين وارد آمدن خسارت به تأسيسات شهري و مناطق مسكوني و تجاري سعادت شهر محسوب مي شد وزارت كشور را بر آن داشت كه مطالعات كنترل سيل مسيل سرپنيران را كه يكي از سرشاخه هاي رودخانه سيوند است و از ميان سعادت شهر مي گذرد در دستور كار خود قرار دهد.
وي افزود: مطالعات سد تأخيري كنترل سيلاب سعادت شهر از ابتدا همزمان با سال 1375 به كارفرمايي استانداري فارس و ستاد حوادث غيرمترقبه كه در حال حاضر تحت عنوان مديريت كل بحران فعاليت مي نمايد آغاز شد و در نهايت به روز كردن اين مطالعات در سال 1384 در دستور كار آب منطقه اي فارس قرار گرفت. در حقيقت نظر به اينكه آب منطقه اي فارس در مطالعه و اجراي سدها داراي تخصص است وزارت كشور اين مسئوليت را به اين سازمان سپرد و اعتباراتي را براي اين پروژه خاص منظور نمود. متعاقب اين مسائل، مهندسين مشاور پارس فرازبند مطالعات طرح را به روز نموده و در نتيجه سد با هدف صرفاً كنترل سيلاب در بالادست خود اجرايي گرديد.
اين مقام مسئول در شركت سهامي آب منطقه اي فارس در تشريح قابليت هاي سد سعادت شهر توضيح داد كه اين سد قادر است سيلاب هايي با قدرت حدود 7/5 ميليون مترمكعب را كه بيشترين سيلاب حادث شده در طول تاريخ اندازه گيري دبي بالادست است كنترل كند كه به اين ترتيب بعد از احداث آن شاهد جريان سيلاب هاي مخرب به پائين دست نخواهيم بود زيرا با كنترل اين پديده ويرانگر، به تدريج و با تأخير، سيلاب در بستر رودخانه رها مي شود و از تخريب مسير در پائين دست جلوگيري مي گردد. ضمناً ناگفته نبايد گذاشت سيلابي كه به طور طبيعي و با تأخير در بستر رودخانه رها مي شود صرف تغذيه آّبخوان هاي پائين دست هم خواهد شد زيرا در پائين دست باغ هاي انبوه و روستاهاي اطراف سعادت شهر قرار دارند كه در اثر برداشت بي رويه آب از منابع زيرزميني، دستخوش كم آبي و افت منفي منابع آب شده اند و مسلماً با احداث سد سعادت شهر، رهاسازي تدريجي سيلاب، تقويت آبخوان هاي پائين دست را به همراه خواهد داشت.
مهندس خاندشتي همچنين از مطالعه طرح تكميلي عوارض ناشي از گذر سيل در درون شهر سعادت شهر خبر داد و گفت: اين طرح پس از تأمين اعتبار در محدوده شهر به اجرا درمي آيد كه ما با اجراي آن بايد گذر سيلاب هايي كه در درون شهر جاري مي شود و در حال حاضر توانايي عبور سيلاب ها با دور برگشت بالا را ندارد فراهم نمائيم تا بتوانيم جريانات سيلابي را به سلامت از داخل مجاري سيلابي درون شهر عبور دهيم.
وي سپس به تشريح مختصات فني پروژه سد تأخيري كنترل سيلاب سعادت شهر پرداخت و اعلام كرد: ارتفاع اين سد از بستر رودخانه 5/16 متر، از پي حدود 5/20 متر و طول تاج سد مزبور 760 متر است و قادر است حدود 7/5 ميليون مترمكعب جريان سيلابي را در مخزن خود مهار و ذخيره كند. همچنين سرريزي براي آن طراحي شده كه مي تواند جريان سيلابي با دبي 375 مترمكعب در ثانيه را عبور دهد. همچنين تأسيسات انرژي كاه در پائين دست آن نيز پيش بيني شده است.
گفتني است اين طرح به مبلغ 8/3 ميليارد تومان ازطريق مناقصه به شركت جهاد نصر فارس واگذار شده تا به عنوان پيمانكار پروژه، عمليات اجرايي پروژه را انجام دهد. در همين راستا پيش بيني مي شود كه با محاسبه تعديل و 25 درصد پيمان در مجموع هزينه تمام شده سد به 6 ميليارد تومان برسد. مدير طرح هاي استاني شركت سهامي آب منطقه اي فارس خاطر نشان كرد كه حدود 90 هكتار اراضي كشاورزان منطقه در بستر و محدوده مخزن سد قرار مي گيرد كه ابتدا گمان مي رفت اين اراضي هر هكتار حدود 8 ميليون تومان بيشتر ارزش گذاري نشود ولي با برآورد كارشناسي هيات سه نفره، هكتاري 21 ميليون تومان ارزش گذاري شد كه براي پرداخت خسارت به كشاورزان نزديك به دو ميليارد تومان بايد پرداخت نمائيم كه به اين ترتيب هزينه احداث سد و پرداخت خسارت در مجموع بالغ بر 8 ميليارد تومان تخمين زده شده مي شود.
وي ادامه داد: ما براي كنترل عمليات كيفي سد، آزمايشگاه مكانيك خاك را در محل مستقر نموده ايم كه از تمامي عمليات اجرايي از جمله مصالحي كه در رابطه با پوسته، هسته و پوشش بدنه سد و همچنين شن و ماسه و عمليات بتني و تراكم انجام مي شود آزمايش هاي مورد نياز را انجام داده و مستندات مربوطه را به منظور حفظ سوابق در آرشيو سد نگهداري مي نماييم.
مهندس خاندشتي سپس با ارائه گزارشي از پيشرفت فيزيكي عمليات احداث سد سعادت شهر اظهار داشت: اين پيشرفت تا پايان شهريور ماه سال جاري 75 درصد است و نمودارها نشانگر اين هستند كه با 227 هزار مترمكعب خاكبرداري،99 درصد كار خاكبرداري را به پيش برده ايم و همچنين از كل 320 هزار مترمكعب خاكريزي، 215 هزار مترمكعب معادل 65 درصد را به سرانجام رسانده ايم. از سوي ديگر عمليات اجرايي فيلتر كف ترانزيشن در حد 93 درصد، فيلتر زير ريپ رپ بالادست 42 درصد، زهكش قائم 50 درصد، زهكش افقي چون در لايه هاي پائيني قرار مي گيرد 99 درصد، پنجه سنگي سد 98 درصد، عمليات قالب بندي 65 درصد، آرماتوربندي 98 درصد و بتن ريزي سازه هاي بتني در مجموع 92 درصد با پيشرفت همراه بوده است. بديهي است در صورتي كه شرايط به گونه اي طبيعي دنبال شود و مزاحمت هاي اجتماعي كه ايجاد گرديده مانع پيشرفت كارمان نشود پيش بيني مي كنيم كه اين طرح تا پايان سال جاري آماده بهره برداري شود.
وي با اشاره به اينكه مدت قرارداد اوليه اين پروژه 24 ماه تعيين شده و تاريخ شروع كار اسفند ماه سال 88 بوده است، گفت: خوشبختانه كار تاكنون بر اساس برنامه زمان بندي پيش رفته است و علي رغم تعطيل كار در مواردي كه با مزاحمت معارضين اجتماعي روبرو بوده ايم باز در اين راه، كار را با موفقيت دنبال نموده ايم.
نماينده مجري طرح سد سعادت شهر از اعتبارات پيش بيني شده اين پروژه در حد 5/2 ميليارد تومان خبر داد و گفت: امسال تا اين تاريخ 600 ميليون تومان پرداخت شده كه با 5/2 ميليارد تومان، رقم مزبور به 100/3 ميليارد تومان مي رسد.
بايد گفت ما تا پايان طرح به 8 ميليارد تومان اعتبار نياز داريم و اين در حالي است كه علاوه بر ميزان بدهي به پيمانكار، مشاور و دستگاه نظارت و همچنين آزمايشگاه هنوز مبلغي بابت تملك اراضي پرداخت ننموده ايم. در همين زمينه شايان ذكر است كه حدود 90 هكتار اراضي كشاورزي در بستر و مخزن سد قرار مي گيرد كه از اين بابت بر اساس پيش بيني ها بايد 121 ميليون تومان به كشاورزاني كه اراضي آنان به همين دليل به زير آب خواهد رفت بپردازيم و اين در حالي است كه هزينه اين پروژه به صورت مشترك بايد بين وزارت كشور و وزارت نيرو تقسيم شود و علي رغم اينكه وزارت نيرو سهم خود را هزينه كرده ولي متاسفانه وزارت كشور تاكنون سهم خود را نپرداخته است. در اين شرايط كشاورزان به دفعات جلوي عمليات اجرايي ما را گرفته اند و براي حل اين مشكل در نهايت با همكاري فرماندار شهرستان سعادت شهر و مدير عامل آب منطقه اي فارس و با حضور فرماندار و نماينده كشاورزان و همچنين مشاور و ما به عنوان نماينده مجري طرح، صورت جلسه اي تنظيم گرديد مبني بر اينكه كشاورزاني كه اراضي آنها در بستر سد واقع شده و در حال حاضر قادر به كشت نيستند در اولويت پرداخت خسارت قرار داده شوند و مدير عامل محترم شركت آب منطقه اي فارس پذيرفت كه از محل اعتبارات جاري آب منطقه اي فارس فعلاً هزينه تملك كشاورزان مزبور را بپردازيم، ولي با اين وجود برخي از كشاورزان به جاي اينكه درصد تنظيم پروانه برآمده و سند زمين خود را به نام شركت آب منطقه اي به ثبت برسانند و نهايتاً مراحل اداري را طي كنند با متوقف نمودن كار ما، ايجاد مشكل مي كنند كه اميدواريم با درك اينكه ما خواهان اين هستيم كه مشكلشان هر چه زودتر حل شود، با ما همكاري كرده و در جهت اجراي هر چه سريعتر طرح با اين مساله با حسن نيت برخورد نمايند.
