با بهره برداري از سد مخزني نرگسي، درياچه خشك پريشان احيا خواهد شد

با بهره برداري از سد مخزني نرگسي، علاوه بر تامين آب شرب، صنعت و كشاورزي درياچه خشك پريشان نيز احيا خواهد شد.

عمليات اجرايي احداث سد نرگسي بر روي رودخانه شيرين در 45 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان كازرون و 60 كيلومتري جنوب غربي شيراز كه از سال گذشته آغاز شده است همچنان ادامه دارد و بر اساس برنامه پيش بيني شده، اين پروژه قرار است ظرف پنج سال آينده به اتمام رسيده و مورد بهره برداري قرار گيرد.

نماينده مجري طرح سد نرگسي و مشاور فني مديرعامل شركت سهامي آب منطقه اي فارس در بازديد خبرنگاران رسانه هاي گروهي از عمليات اجرايي پروژه مزبور اعلام كرد:

محل و ساختگاه سد نرگسي بر روي رودخانه شيرين، از سرشاخه هاي رودخانه دالكي كه از دو شاخه تنگ سرخون و تنگ گچي انشعاب مي گيرد قرار دارد و متوسط بارندگي در حوزه مزبور حدود 760 ميلي متر و آورد سالانه روخانه در حدود 350 ميليون مترمكعب است.

مهندس سيد عبدالصاحب موسوي، متوسط بارندگي ساليانه در اين حوزه را 760 ميلي متر، ميزان تبخير را 1580 ميلي متر، مساحت حوزه آبريز را 726 كيلومتر، متوسط ارتفاع حوزه را 1940 متر از سطح دريا، حجم رسوب 50 ساله يا حجم مرده را نزديك به 15 ميليون مترمكعب و سطح مخزن در تراز نرمال را 8/3 كيلومتر مربع ذكر كرد.

وي تصريح كرد كه مطالعات اين سد در حدود سال هاي 1350 و 1360 روي سايت ديگري بر روي تنگه مسقان انجام و سد مزبور نيز به نام مسقان قرار بود احداث شود ولي به اين دليل كه مخزن سد، اراضي وسيع و باغات بسياري را در بر مي گرفت و هزينه تملك و پرداخت خسارات زيادي را به همراه داشت با وجودي كه محور مزبور از شرايطي مناسب برخوردار بود ناگزير با نظر مهندسين مشاور «تماوان» مشاور و دستگاه نظارت بر پروژه، محور را تغيير داديم و در حدود 13 كيلومتر پايين تر از محور اوليه مطالعات سد از سر گرفته شد و پس از چندين گزينه يابي، ساختگاه سد در محل روستاي نرگسي انتخاب شد و نام سد نرگسي را به خود گرفت.

مهندس موسوي خاطر نشان كرد: قرارداد اين پروژه سال گذشته با برگزاري مناقصه اي با اعتباري معادل يكصد ميليارد تومان بين شركت سهامي آب منطقه اي فارس و قرارگاه خاتم الانبياء (ص) كه برنده مناقصه شناخته شد منعقد گرديد. در اين قرارداد زمان اتمام پروژه 5 سال تعيين شد كه بايد بدون نرخ تعديل، سالانه 20 ميليارد تومان اعتبار تامين شود. اين در حالي است كه اعتبارات اخذ شده تاكنون در حد كافي نبوده و حداكثر اين اعتبارات به حدود 7 ميليارد تومان مي رسد. در عين حال سعي شده است كار بر اساس برنامه زمان بندي دنبال شود و به همين دليل مي توان پيشرفت ها را در حد 14 درصد اعلام نمود. درهمين راستا لازم است به همت پيمانكار طرح يعني قرارگاه خاتم اشاره كرد كه تاكنون كار را با جديت ادامه داده و علي رغم كمبود اعتبارات با استفاده از منابع داخلي خود، اجازه توقف كار را نداده است.

وي در همين راستا فروش اوراق مشاركت در حد 8 ميليارد تومان در سال آينده را عاملي به منظور شتاب بخشيدن به اجراي اين طرح عنوان كرد و گفت: گويا در اين مورد پيش بيني هاي لازم صورت گرفته است كه اميدواريم اين امر تحقق پذيرد.

اين مقام مسئول در شركت آب منطقه اي فارس در ادامه گزارش خود از ويژگي هاي قابل توجه پروژه سد نرگسي خبرداد و گفت: اين سد از نوع خاكي با هسته ناتراوا داراي 113 ميليون مترمكعب ظرفيت اما از قابليت 226 ميليون مترمكعب ظرفيت تنظيم سالانه برخوردار است كه اين بدان معني است كه سد نرگسي در حدود دو برابر حجم و گنجايش خود آب قابل تنظيم دارد كه به همين دليل از نظر اقتصادي بسيار مقرون به صرفه است.

به منظور پي بردان به مزاياي اين ويژگي بايد گفت: سد نرگسي بعد از سد سلمان فارسي كه از حجم يك ميليارد و 400 ميليون مترمكعبي برخوردار است، بين ساير سدهاي احداث شده در استان فارس بيشترين ميزان آب تنظيمي را به خود اختصاص مي دهد و اين در حالي است كه حجم سد نرگسي چندان زياد نيست.

مهندس موسوي در رابطه با اهداف پيش بيني شده پس از بهره برداري از سد نرگسي توضيح داد: مشروب نمودن 12 هزار هكتار اراضي كشاورزي كه 58 درصد آن با هدف توسعه و بقيه در راستاي بهبود وضعيت كشاورزي منطقه در نظر گرفته شده و همچنين اختصاص سالانه 80 ميليون مترمكعب در راستاي تامين آب شرب منطقه فراشبند و پتروشيمي و صنايع كازرون و همچنين صنايع منطقه زاگرس جنوبي مد نظر است كه آب مورد نياز اين بخش ها توسط يك خط انتقال 200 كيلومتري به مناطق فوق هدايت مي شود.

مجري طرح سد مخزني نرگسي ادامه داد: يكي از اهداف مهم و خصوصيات اين طرح علاوه بر هدف هاي معمول سدهاي مخزني، تامين آب مورد نياز تالاب پريشان به ميزان سالانه 10 ميليون مترمكعب است كه اين اقدام از اهميت بسزايي برخوردار است و جنبه زيست محيطي آن بسيار ارزشمند و قوي است.

وي متذكر شد: همچنين احداث يك نيروگاه برقابي در سد نرگسي با ظرفيت 14 مگاوات با توليد انرژي سالانه 48 گيگاوات ساعت نيز پيش بيني شده است.

مهندس موسوي در بخش ديگري از توضيحات خود به تشريح مشخصه هاي ديگري از پروژه سد نرگسي به قرار زير پرداخت:

طول تاج سد 600 و عرض تاج آن 10 متر و ارتفاع سد از بستر رودخانه 5/77 متر است. احجام عمده پروژه حدود 600 هزار مترمكعب ، حجم بدنه اصلي سد 2/6 ميليون مترمكعب، همچنين مولفه هاي پروژه شامل سيستم انحراف فرازبند و نشيب بند، دو تونل به قطر 8/5 متر كه تونل هاي انحراف محسوب مي شوند، تونل نيروگاه و دسترسي به نيروگاه، سرريز با عرض دهانه 6/44 و دريچه هاي قطاعي، ظرفيت تخليه سرريز 1800 مترمكعب در ثانيه و طول خط انتقال 240 كيلومتر.

وي اظهار داشت: كارهاي عمده اي كه در رابطه با اجراي اين پروژه انجام شده، بيشتر روي تونل‌هاي انحراف از جمله 2 تونل به قطر 8/5 متر و طول 830 متر متمركز است.

گفتني است تاكنون 600 متر در تونل ها كار حفاري در سنگ انجام شده و نزديك به 43 درصد از حجم كلي جاده دسترسي، خط انتقال برق نيز انجام و نهرهاي سنتي نيز انحراف داده شده است. ضمنابا توجه به اينكه در زمان كاهش دبي آب، مقداري از كيفيت آب مورد نياز كارگاه كاسته مي‌شود ما  در فاصله حدود 9 كيلومتري نسبت به حفر يك حلقه چاه عميق 300 متري اقدام نموده ايم. همچنين كمپ اين پروژه تجهيز شده و سيستم هاي توليد شن و ماسه مورد نياز طرح راه اندازي شده است.

مهندس موسوي در ادامه از تكميل مطالعات شبكه آبياري و زهكشي سد نرگسي در سطح 12 هزار هكتار خبر داد و گفت: انتظار داريم عمليات اجرايي اين شبكه در سال آينده آغاز شود.