طرح سد و نیروگاه پارسیان (گورک)
مطالعات مرحله یک
گزارش روند و عملکرد مطالعات
موقعیت طرح
محدوده محل سد برروی رودخانه شول فهلیان در حدود یک کیلومتری پائین دست روستای گورک می باشد. روستای گورک یکی از روستاهای بخش دشمن زیاری از توابع شهرستان نورآباد ممسنی است.
فاصله روستای یاد شده از شیراز از طریق جاده آسفالته سپیدان، سه راهی هرایجان و تلمبه خانه حسنی حدود 110 کیلومتر است که نزدیک به 17 کیلومتر از آن (سه راهی کوماجا تا روستای گورک) در انتها خاکی می باشد. فاصله روستای گورک از شهر نورآباد ممسنی به حدود 50 کیلومتر می رسد که قریب نصف آن (از روستای گورک تا سه راهی چاه چنار) خاکی و بقیه آسفالت می باشد. در نقشه 1 محدوده محل سد و دشتهای پائین دست آن نشان داده شده است. در شکل 1 نیز تصاویری از ساختگاه سد آمده است.
وضعیت فعلی:
در شرایط فعلی (آذر ماه 1386) کلیه گزارشهای مطالعات به کارفرما ارائه شده است و برای کلیه اظهار نظر های انجام شده توسط کارفرما در چند نوبت، توضیحات لازم ارائه شده است و مجموعه آن در یک جلد گرد آوری شده است. در نتیجه مطالعات مرحله اول به تایید و تصویب کارفرما رسیده است.
مطالعات:
مطالعات مرحله یک سد مخزنی پارسیان (گورک) یا به عبارت دیگر سد و نیروگاه پارسیان در اواسط سال 1375 شروع و در اواسط سال 1386 به پایان رسید. از آنجا که در این گزارش هدف اصلی، عملکرد طرح طی دوره مطالعات است، لذا موضوع تطویل روند مطالعات به اشارت مورد توجه قرار گرفته است. بهرحال طولانی شدن مدت مطالعات دلایلی دارد که اصلی ترین آنها منابع مالی و اعتباری بوده است. به دلیل طولانی شدن مدت مطالعات از یک سو و لزوم به هنگام سازی آن و بعضی تغییرات در اهداف، می توان گفت که بیش از 65 درصد طرح برای دوبار مطالعه شده است. از این رو گزارش عملکرد در دو دوره به شرح زیر تهیه شده است.
1- دوره 1375- 1382
طی 4 سال اول این دوره فعالیت های مربوط به مطالعات طرح و خدمات جنبی آن انجام گرفته که در زیر آمده است. باتوجه به روند مطالعات می توان گفت که در 3 سال بعد این دوره، به دلایلی و به نوعی طرح نیمه فعال بوده است.
1-1 مطالعات
در این دوره کلیه مطالعات پایه و مباحثی از مطالعات تخصصی از جمله زمین شناسی مهندسی و ... به شرح زیر انجام گرفته و در 14 جلد به کارفرما ارائه شد. توضیح اینکه مطالعات زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی بنا به دلایلی بدون حفاری های ژئوتکنیکی و با استفاده از یافته های صحرای و قضاوت های کارشناس و داده ها طرحهای مشابه انجام گرفته است.
الف- گزارشهای اصلی
جلد اول : مطالعات هواشناسی مهر 1376
جلد دوم : مطالعات هیدرولوژی خرداد 1377
جلد سوم : مطالعات زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی اسفند 1377
جلد چهارم : مطالعات اجتماعی و اقتصاد کشاورزی وخسارت مخزن خرداد 1377
جلد پنجم : مطالعات نیازهای آبیاری فروردین 1377
جلد ششم : مطالعات کنترل شوری آذر 1377
جلد هفتم : مطالعات برنامه ریزی منابع آب اسفند 1377
جلد هشتم : مطالعات محیط زیست شهریور 1378
جلد نهم : مطالعات لرزه خیزی آذر1377
جلد دهم : مطالعات راههای دسترسی بهمن 1379
جلد یازدهم : مطالعات خانه های ( کوی ( مسکونی اسفند1377
جلد دوازدهم :: سامانه انحراف آب آبان 1379
ب- گزارشهای موردی
· .گزارش سیمای طرح ( چکیده ) تیر 1379گزارش گزینه های مکانی محور سد تیر 1380
2-1 خدمات جنبی
· نقشه برداری محل سد با مقیاس 1:1000 و محل مخزن با مقیاس 1:2500
· تهیه پیش نویس قرارداد مطالعات ژئوتکنیک در دو نوبت
· تهیه شرح خدمات مطالعات ژئوفیزیک
2- دوره 1383-1386
2-1- مطالعات
طی این دوره مباحثی از مطالعات پایه و تخصصی بازنگری و به هنگام و مباحثی نیز مجدداً مطالعه شد. ضمن آنکه مطالعات باقیمانده طرح از قبیل منابع قرضه، طراحی بدنه و سازه های هیدرولیکی و اقتصادی و ... نیز با داده های جدید مطالعات پایه و نتایج مطالعات ژئوتکنیک و ژئوفیزیک به انجام رسید. به این ترتیب می توان گفت که بیش از 80 درصد مطالعات در این دوره انجام گرفته است.
گزارش های تهیه و ارائه شده در این دوره در 18 جلد به شرح زیر می باشد.
الف- گزارشهای اصلی
جلد اول : مطالعات هواشناسی بهمن 1384
جلد دوم : مطالعات هیدرولوژی اسفند 1384
جلد سوم : مطالعات زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی فروردین 1386
جلد چهارم : مطالعات اجتماعی و اقتصاد کشاورزی وخسارت مخزن
اردیبهشت 1385
جلد پنجم : مطالعات نیازهای آبیاری اردیبهشت 1385
جلد هفتم : مطالعات برنامه ریزی منابع آب فروردین 1385
جلد دهم : مطالعات راههای دسترسی خرداد 1385
جلد یازدهم : مطالعات خانه های ( کوی ( مسکونی اردیبهشت 1385
جلد دوازدهم : مطالعات منابع قرضه (سابق: سامانه انحراف آب مرداد 1386
جلد چهاردهم : مطالعات نیروگاه برقابی مرداد 1385
جلد پانزدهم : سازه های هیدرولیکی مهر 1385 و مرداد 1386
جلد شانزدهم: بدنه سد ( برای دو گزینه دو قوسی و بتن غلطکلی) آبان 1385 ومرداد 1386
جلد هفدهم : براورد هزینه های اجرایی طرح مرداد 1386
جلد هیجدهم : مطالعات اقتصادی آذر 1385 و شهر یور 1386
ب- گزارشهای موردی
· .گزارش میانکار سیمای طرح آذر 1383
· گزارش میانکار سیمای طرح ( چکیده و موردی ) فروردین 1385.
· گزارش سیمای طرح ( چکیده و موردی) آذر 1385
· گزارش سیمای طرح آذر 1386
· توضیحات مربوط به نتایج بررسی گزارشها اردیبهشت 86 و آذر 86
2-2- خدمات جنبی
الف : مطالعات و حفاریهای ژئوتکنیکی (1381- 1385)
· حفاری در دو محور و در مخزن سد جمعاً به میزان 2900 متر که 90 متر آن در آبرفت و 2810 متر آن در سنگی
· دو عدد گالری در جناحین هریک به طول 50 متر
· آزمایشات برجا شامل 12 عدد جکنیک در هریک از گالریها 6 عدد، برش مستقیم 4 عدد در گالری چپ ،آزمایش ریلاتومتری به تعداد 6 عدد در گالری راست و5 عدد در گالری چپ
ب : مطالعات ژئوفیزیکی (1385)
· انجام میکروسیسمیک در جداره های گالریهای راست و چپ و همچنین به صورت درون چاهی در گمانه های BH2 و BH4 به ترتیب در گالریهای راست و چپ
خلاصه مشخصات طرح
(مرداد 1386)
محل سد |
بر روی رودخانه شول فهلیان در حدود 110 کیلومتری شمال غرب شیراز |
اهداف طرح |
تامین آب کشاورزی بخشهایی از دشتهای حاشیه رودخانه فهلیان در منطقه نورآباد ممسنی- دشتهای فهلیان، مصیری، دشت رزم و ... و تولید انرژی برقابی و در کنار آنها مهار سیلاب |
مرحله مطالعات |
مرحله یک |
نام رودخانه |
شول فهلیان (در برخی منابع شش پیر) |
مساحت حوضه آبریز |
1983 کیلومتر مربع |
میانگین آورد سالانه |
552 میلیون متر مکعب- بدون احداث سد شش پیر در بالادست 490 میلیون متر مکعب- با احداث سد شش پیر در بالادست |
نوع سد |
وزتی بتن غلطکی |
تراز بستر رودخانه |
1346 متر |
تراز تاج سد |
1492 متر از سطح دریا |
ارتفاع سد (از بستر) |
146 متر |
طول تاج سد |
340 متر |
ارتفاع سد (ازپی) |
152 متر |
حجم بدنه سد |
1.19 ملیون مترمکعب |
حجم کل مخزن |
625 میلیون متر مکعب ( تا تراز نرمال ) |
حجم مفید مخزن |
525 میلیون متر مکعب در 50 سال اول بهره برداری 430 میلیون متر مکعب در 50 سال دوم بهره برداری |
حجم مرده مخزن |
100 میلیون متر مکعب در 50 سال اول 195 میلیون متر مکعب در 50 سال دوم |
سطح دریاچه در تراز نرمال |
16.5 کیلو متر مربع |
طول دریاچه در تراز نرمال |
14.5 کیلو متر |
سیلاب طراحی |
3715 متر مکعب بر ثانیه ( 10 هزار ساله) |
ظرفیت سریز |
1500 متر مکعب بر ثانیه ( 10 هزار ساله) |
میزان آب قابل تنظیم |
250 میلیون متر مکعب در سال برای آبیاری 120 میلیون متر مکعب در سال برای نیاز ثابت نیروگاه |
ظرفیت نیروگاه |
50 مگا وات |
تولید برق سالانه |
136 گیگا وات ساعت 150 گیگا وات ساعت (در صورت عدم احداث سد شش پیر در بالادست) |
سطح زیرکشت |
10500 هکتار (3000 هکتار باغ و 7500 هکتار زراعت-کل اراضی باغ توسعه و نزدیک به 2500 هکتار از زراعت توسعه و مابقی بهبود می باشد. کل اراضی با الگوی زراعی فشرده(Intensive) و تراکم کشت 150درصد است.) |
مقدار آب تامین شده |
شامل سالانه 250 میلیون متر مکعب آب برای مصرف کشاورزی و 15 میلیون متر مکعب سالانه برای مصرف صنعت که در کل 265 میلیون متر مکعب خواهد شد. |
هزینه اجرای طرح |
4/1044 میلیارد ریال (بر مبنای سال 1385) |
· با توجه به افزایش ارتفاع و حجم مخزن سد برای تولید انرژی برقابی بیشتر، عمر مفید سد به 100 سال افزایش پیدا کرده است.
· سد شش پیر در بالادست سد پارسیان بر روی رودخانه شش پیر قرار دارد و مطالعات مرحله اول آن اخیراً توسط این مهندسین مشاور به انجام رسیده است.
اهداف طرح :
در پائین دست محل سد و به فاصله حدود 30 تا 40 کیلومتر از آن دشتهای فهلیان، دشت رزم، مصیری، رستم دو، دشتک آبپخشان در دو طرف رودخانه و به فاصله نه چندان زیاد از رودخانه دشت نورآباد واقع شده است.
دشتهای حاضر شرایط اقلیمی عالی و منابع خاک خوب به لحاظ تولید محصولات کشاورزی را دارا می باشند، به گونه ای که در شرایط فعلی و در سال های پرآب، کشت دوم محصولات زراعی (عمدتاً برنج) بخش قابل توجهی از سطح زیرکشت را به خود اختصاص می دهد.
با عنایت به آورد آبی قابل توجه رودخانه از یک سو و شرایط اقلیمی قابل توجه منطقه و وجود منابع خاک خوب و به تبع آن امکان بهبود و توسعه کشاورزی و آبیاری از سوی دیگر، مطالعات امکان احداث سد مخزنی یک امر ضروری تشخیص داده شده است.
نظر به نتایج مطالعات انجام شده، اهداف کمی و کیفی طرح تامین آب برای بهبود و توسعه کشاورزی در منطقه یاد شد و به موازات آن تولید انرژی برقابی و در مرتبه بعدی مهار سیلاب به منظور حفاظت حاشیه رودخانه در محدوده سیلابدشت فهلیان می باشد. ضمن آنکه احیا اراضی حاصل از اقدامات مهارسیلاب نیز دور از انتظار نمی باشد.
· تامین آب کشاورزی بخشهایی از دشتهای حاشیه رودخانه فهلیان در منطقه نورآباد ممسنی شامل دشتهای فهلیان، مصیری، دشت رزم و ...
· تولید انرژی برقابی با توجه به پتانسیل موجود
· مهار سیلاب در پایین دست سد و احیای اراضی
· تامین آب مورد نیاز صنایع منطقه نور آباد
نظر به نتایج مطالعات انجام شده، اهداف کمی و کیفی طرح تامین آب برای بهبود و توسعه کشاورزی و صنعت در منطقه یاد شده و به موازات آن تولید انرژی برقابی و در مرتبه بعدی مهار سیلاب به منظور حفاظت حاشیه رودخانه در محدوده سیلاب دشت فهلیان می باشد. ضمن آنکه احیا اراضی حاصل از اقدامات مهارسیلاب نیز دور از انتظار نمی باشد.
سد پارسیان (گورک)
موقعیت |
استان |
فارس |
نزدیکترین شهر |
نورآباد ممسنی |
طول جغرافیایی |
|
محل سد |
52 کیلومتری نورآباد ممسنی، روستای گورک |
عرض جغرافیایی |
|
اهداف |
هدف طرح : کشاورزی و تولید برق - شرب و صنعت |
نوع سد به لحاظ کاربردی: |
مخزنی |
|||||||
آب قابل تنظیم سالانه |
370 |
میلیون متر مکعب |
شرب : |
صنعت : 25 |
کشاورزی 240 |
|
||||
تخصیص آب |
|
|
|
حقابه |
محیط زیست : 105 |
تغذیه مصنوعی |
|
|||
سطح کل اراضی |
10500 |
هکتار |
|
|
توسعه : 5500 |
تغذیه مصنوعی |
|
|||
ظرفیت اسمی نیروگاه |
50 |
مگاوات |
|
|
|
بهبود: 5000 |
|
|||
تولید برق سالانه |
136 |
گیگاوات ساعت |
|
|
وضعیت اجرای نیروگاه: |
- |
|
|||
پیشرفت فیزیکی |
مرحله |
سال شروع |
سال خاتمه |
تاریخ |
درصد پیشرفت |
وضعیت طرح |
فعال |
مطالعات مرحله شناخت |
1372 |
1375 |
|
|
تاریخ آبگیری |
|
|
مطالعات مرحله اول |
1375 |
1386 |
30/9/86 |
100 |
تاریخ افتتاح |
|
|
مطالعات مرحله دوم |
1387 |
1389 |
31/5/88 |
30 |
|
|
|
اجرا سوم |
|
|
|
|
وضعیت تصویب |
|
|
آخرین وضعیت |
اجرایی (بدنه سد) |
اول آب منطقه ای |
هیدرولوژی |
حوضه اصلی |
خلیج فارس و دریای عمان |
|
حوضه فرعی |
جراحی زهره |
||
نام رودخانه |
شول فهلیان |
|
|
مساحت حوضه |
1980 |
کیلومتر مربع |
|
متوسط آورد |
552 |
میلیون مترمکعب در سال |
|
نوع رودخانه |
غیر مرزی |
|
مشخصات سد |
نوع سد |
R.C.C وزنی بتن غلطکی |
|
طول تاج |
340 |
متر |
|
عرض تاج |
10 |
متر |
|
عرض در پی |
130 |
متر |
|
ارتفاع از پی |
150 |
متر |
|
ارتفاع از بستر |
146 |
متر |
|
حجم بدنه سد |
19/1 |
میلیون متر مکعب |
|
|
|
|
|
نوع سرریز |
دریچه دار |
|
ظرفیت سرریز |
1500 |
مترمکعب در ثانیه |
||
سطح دریاچه |
1650 |
هکتار در رقوم نرمال |
|
سطح دریاچه |
1800 |
هکتار در رقوم حداکثر |
|
طول دریاچه |
5/14 |
کیلومتر در رقوم نرمال |
|
عرض دریاچه |
- |
کیلومتر در رقوم نرمال |
|
حجم کل مخزن |
625 |
میلیون متر مکعب در رقوم نرمال |
|
حجم مفید |
525 |
میلیون متر مکعب |
سیستم انحراف |
نوع |
تونل (یک رشته) |
ظرفیت تخلیه |
994 |
مترمکعب در ثانیه |
مشخصات |
در دست مطالعه ونهائی شدن است |
پیمانکار |
- |
برآوردهای اقتصادی |
هزینه مطالعات و نظارت |
40000 |
میلیون ریال در سال |
1385 |
|
|
||
هزینه ساخت |
1.004.355 |
میلیون ریال در سال |
1385 |
مجموع : 1.044.355 |
میلیون ریال |
|||
نسبت سود به هزینه |
38/1 |
با نرخ بهره : 8 |
درصد |
|
|
|||
نرخ بازگشت داخلی سرمایه |
10 |
درصد |
|
|
|
|||
نرخ مترمکعب آب در پای سد |
|
ریال |
نرخ مترمکعب آب در پای مزرعه |
|
ریال |
|||
وضعیت اعتباری |
کد طرح : |
40201249 |
اعتبار مصوب سال 1388 |
|
میلیون ریال |
نوع طرح : ملی |
عوامل طرح |
دستگاه اجرایی :آب منطقه ای فارس |
|
دستگاه نظارت |
|
مشاور مطالعات : لار |
|
پیمانکار سد |
|
ملاحظات : |
|
[content353]